حجاب وعفاف از دیدگاه قرآن

 

قرآن زیباترین، ادبی ترین ومتقن ترین کتابى است که بر بشر نازل شده است .در این کتاب با لطافت و با الفاظى زیبا و ادبى، بسوى زنان خطاب کرده و انسانیت وشخصیت والای زن را آشکارساخته است. الله تعالی به این مخلوق خودش نشان داده که او را می شناسد وازظرافت های خَلقی وخُلقی او مطلع است ولذا با بیان وظایف اعم از ارشادی وتکلیفی وحقوق او زمینه رشد وتعالیش را فراهم نموده است و برای آفریده خود در مورد امنیت روانی واجتماعی اینگونه خطاب آورده است      

بسم الله الرحمن الرحیم

قرآن زیباترین، ادبی ترین ومتقن ترین کتابى است که بر بشر نازل شده است .در این کتاب با لطافت و با الفاظى زیبا و ادبى، بسوى زنان خطاب کرده و انسانیت وشخصیت والای زن را آشکارساخته است. الله تعالی به این مخلوق خودش نشان داده که او را می شناسد وازظرافت های خَلقی وخُلقی او مطلع است ولذا با بیان وظایف اعم از ارشادی وتکلیفی وحقوق او زمینه رشد وتعالیش را فراهم نموده است و برای آفریده خود در مورد امنیت روانی واجتماعی اینگونه خطاب آورده است:

 سورة الأحزاب -آیة ۵۹  یَأَیهُّاالنَّبىِ‏ُّ قُل لّأِزْوَاجِکَ وَ بَنَاتِکَ وَ نِسَاءِ الْمُؤْمِنِینَ یُدْنِینَ عَلَیْهِنَّ مِن جَلَبِیبِهِنَّ  ذَالِکَ أَدْنىَ أَن یُعْرَفْنَ فَلَا یُؤْذَیْنَ وَ کاَنَ اللَّهُ غَفُورًا رَّحِیمًا  اى پیامبر، به همسران خود و دختران خود و همسران مؤمنان بگو که لباس هاى خود را بلند کنند تا تمام بدنشان را در بر بگیرد و بپوشاند زیرا این کمترین حدی است که بوسیله آن (بعنوان زنان پرهیزگار) شناخته خواهند شد و مورد اهانت قرار نخواهند گرفت. خدا عفو کننده،و مهربان ترین است.سورة نور - آیة ۳۱ وَ قُل لِّلْمُؤْمِنَاتِ یَغْضُضْنَ مِنْ أَبْصَرِهِنَّ وَ یَحْفَظْنَ فُرُوجَهُنَّ وَ لَا یُبْدِینَ زِینَتَهُنَّ إِلَّامَا ظَهَرَ مِنْهَا وَ لْیَضْرِبْنَ بِخُمُرِهِنَّ عَلىَ‏ جُیُوبِهِنَّ  وَ لَا یُبْدِینَ زِینَتَهُنَّ إِلَّا لِبُعُولَتِهِنَّ أَوْ ءَابَائِهِنَّ أَوْ ءَابَاءِ بُعُولَتِهِنَّ أَوْ أَبْنَائِهِنَّ أَوْ أَبْنَاءِ بُعُولَتِهِنَّ أَوْ إِخْوَانِهِنَّ أَوْ بَنىِ إِخْوَانِهِنَّ أَوْ بَنىِ أَخَوَاتِهِنَّ أَوْ نِسَائهِنَّ أَوْ مَا مَلَکَتْ أَیْمَانُهُنَّ أَوِ التَّابِعِینَ غَیْرِ أُوْلىِ الْارْبَةِ مِنَ الرِّجَالِ أَوِالطِّفْلِ الَّذِینَ لَمْ یَظْهَرُواْ عَلىَ‏ عَوْرَاتِ النِّسَاءِ وَلَا یَضْرِبْنَ بِأَرْجُلِهِنَّ لِیُعْلَمَ  مَا یُخْفِینَ مِن زِینَتِهِنَّ  وَ تُوبُواْ إِلىَ اللَّهِ جَمِیعًا أَیُّهَ الْمُؤْمِنُونَ لَعَلَّکمُ‏ْ تُفْلِحُون و به زنان ایمان آورده بگو که نگاه شان را پایین و بدور از نامحرمان دارند و پاکدامنی خود را حفظ کنند و آرایشها و زینتهای خود را آشکار نسازند مگر آنچه ظاهر شدنش ضروریست و مانعی ندارد ( صورت و دو کف دست ) و روسریهایشان را بر گردن و سینه افکنند و زیبایی هایشان را آشکار نسازند مگر برای شوهرانشان یا پدرانشان یا پدران شوهرانشان یا فرزندانشان یا فرزندان شوهرانشان یا برادرانشان و  یا پسران برادران و خواهرانشان یا زنانشان و برده های خود یا مردانی که رغبت جنسی در آنان نیست یا کودکانی که هنوز به اندام زنان اطلاع نیافتند .و پاهایشان را بر زمین نزنند ( که صدا دهد ) زیرا اینگونه خود را به نمایش می نهند و زینت خود ( اندام ) خود را آشکار می سازند و همگی ایمان آورندگان بایستی بسوی خدا بازگردید تا رستگار شوید.

الله تعالى برای زن امورى را مورد اشاره قرار داده که زن بخوبى آنرا مى شناسدواین اموربسیار روشن است؛ به زنانى که خودشان روسرى بسر مى کرده اند خطاب می کند که آن روسرى تان را بایستى بصورتی قرار دهیدکه جیوب (سینه و گردن )را بپوشاند و این نتیجه عملی آیه است،زیرا زنان از قبل خِمار (روسری ) بسر می کرده اند و فقط نحوه پوشیدن شان مورد قبول الله تعالى نبود . خداوند به ایشان گفته " خمرهن " روسری هایتان " و اگر آنان از قبل چیزی بسر نداشتند حتما خداوند برایشان ابتدا نوعی پوشش توصیف می کرد و بعد می گفت آنرا روی سر قرار دهید بعد آنرا بکشید روی جیوبتان که همان پوشاندن گردن و سینه است زیرا جیب به قسمتی از لباس می گویند که از آن قسمت گردن آشکار می شود یا جایى که مخفى ماندنش مهم است.و باز خداوند تعالی برای آنان بیان فرموده که زینت خود را جز برای افراد نامبرده ،مشخص نسازند و این افراد که در شروع آن شوهر ذکر شده به این معنا نیست که با همه آنان به همان گونه باشند که با شوهران می توانند باشند ، زیرا الله تعالی زن و شوهر را لباس هم معرفی کرده است (البقرة : ۱۸۷...هُنَّ لِباسٌ لَکُمْ وَ أَنْتُمْ لِباسٌ لَهُنَّ... زنانتان لباس شما و شما لباس زنانتان هستید... )لکن آن افراد نامبرده درآیه مردانی هستند با سن های متفاوت این است که آشکار ساختن زینت نمی تواند به معنای عریانی یا شبه عریانی باشد همچنان که برای شوهراست بلکه به معنای ظهور بصورتی است که قبلا نیز زنان بدان عادت داشتند مانند پوشش بدن  به طوری که شهوت انگیز نبوده ولی تکلف و سختی هم نداشته است و زنان در آن زمان حدودش را مشخصاً می دانسته اند همانطور که ما حدود و پوشش بین نزدیکان را می شناسیم. مسئله دیگر نحوه راه رفتن زن بگونه ای که زینت را آشکار سازد، خداوند از زدن پاى به زمین سخن آورده زیرا در آن زمان نیز زن بخوبی می دانسته که صدای پای او تنها آهنگ و طریقه راه رفتن او را مشخص نمی کند بلکه بالاتر از آن ، جلب توجه جنس مخالف اوست.(موضوع حکم جلب توجه است) براین اساس کفشهای پاشنه بلند وصدا دار امروزی عیناً همان صفت زدن پاها در وقت پوشش خلخال و آشکار سازی زینت را دارند زیرا با پوشش این نوع کفش ها ، زن در راه رفتن بصورتی می شود که جلب توجه می کند و صدا و نحوه راه رفتنش مورد توجه قرار می گیرد.(مگر در شرایطی که دیگر عرف مؤمنین بگویند صدای کفش موجب جلب توجه وتحریک نیست.سالبه به انتفاء موضوع) خلاصه این که حداقل پوشش دراین بخش پوششی است که سروگردن و سینه ها را بپوشاند و این ممکن نمی شود مگر اینکه روسری به جلو آورده شود زیرا اگر روسری در عقب سر باشد باز آشکار سازی جیوب باقی می ماند و زینت زن آشکار می شود و شکی نیست که موی سر به عنوان زینت زن شناخته می شود و زنان خود به خوبى مى دانند .

آرایش و رنگ کردن وتوجه زیاد به موهاتایید این ادعا است! پس کسی که پوشش موی زن را ضروری نمی داند کافی است سری به خیابان بزند وازنزدیک ببیند تا بهتر متوجه سخن شود! و یکی دیگر از مسائل پوشش زن این  است که پستی وبلندی اندام را نمایان نسازد وحداقل پوشش دراین بخش استفاده از روپوش (جلباب) از بالا تا پایین بصورت پوشاندن تمام بدن می باشد و جلباب عموماً به لباس فوق لباس عادی اطلاق می شود زیرا در قاموس قرآن که لغت عرب است به پوشش زیر که با بدن لمس مستقیم دارد " لباس و ثوب " گفته می شود.پس جلباب بمانند عبا یا چادر است یا همان که ایرانی ها بدان مانتو می گویند و نوع آن بگونه ای باشد که شکل بدن را به نمایش ننهد. حداقل پوشش در خانه هم اینست که اطفال در محیطی اخلاقی و غیر تحریک آمیز پرورش یابند. واماحداکثرپوشش  چیست؟ قرآن محدوده حداکثر را اختیاری قرارداده است تا زن مؤمن بتواند با انتخاب خود بسوی بهترین برود واینکه  او با تشخیص زینت خود ، به نهان ساختن آن بکوشد.زنی که بدنش را ازنگاه حرام مخفی می سازد می تواند با افتخار اعلام دارد که من همانگ با فرمان خدا هستم و خود را برای بیگانه آشکار نساختم و خدایم مرا امر فرموده تا چنان باشم که مورد آزار و اذیت وزنای دیداری واقع نشوم و این امر به اختیار زن واگذار شده است.حال که خالق زن حد پوشش را به این صورت زیبا برای زن ترسیم کرده و او را به اخفای زینت و بهترین راه عدم ایذاء دعوت کرده است  ما برای پوشش بهتر، بایستی مسابقه بسوى خیرات و نیکی هارا آماده کنیم نه اینکه سدی باشیم در راه خیر و نیکی!  همینطور که خدایمان ما را بسوی پیشگام شدن در نیکی ها می خواند.  سورة البقرة - آیة ۱۴۸وَ لِکلُ‏ٍّ وِجْهَةٌ هُوَ مُوَلِّیهَا فَاسْتَبِقُواْ الْخَیْرَاتِ أَیْنَ مَا تَکُونُواْ یَأْتِ بِکُمُ اللَّهُ جَمِیعًا  إِنَّ اللَّهَ عَلىَ‏ کلُ‏ِّ شىَ‏ْءٍ قَدِیر هر کسى را راهى است به سوى حق که به آن راه یابد و به آن قبله رو آورد، پس بشتابید به خیرات و عبادات که هر کجا باشید همه شما را خداوند به عرصه محشر خواهد آورد، محقّقا خدا بر هر چیز تواناست.: سورةآل عمران - آیة ۱۱۴یُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَ الْیَوْمِ الْاخِرِ وَ یَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَ یَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنکَرِ وَ یُسَارِعُونَ فىِ الْخَیْرَاتِ وَ أُوْلَئکَ مِنَ الصَّالِحِین‏ آنها به خدا و روز قیامت ایمان داشته و امر به معروف و نهى از منکر مى‏کردند و در کارهاى خیر از یکدیگر پیشى مى‏گرفتند. و ایشان از صالحانند پس آیاتى که زنان را به پوشش  (حداقل ) امر فرموده خیلی زیبا از صفات لباس خارج از منزل زن که همان جلباب و خمار( رو لباسی و روسری ) و پوشش پاها و آرام راه رفتن و اخفای زینت است ،یعنی متانت وحفظ حرمت وشخصیت زن درمقابل هوس بازان هرزه چشم ... بیانى روشن آورده است با تکمیل شدن این اصل که آیات عمومى پوشش،ابتدا از زنان رسول الله  و دخترانش آغاز شده و سپس به زنان

بقیه جامعه ابلاغ گردیده است، به این اصل می رسیم که : زنان در رعایت عفت و دورى از امورى که آتش شهوت را در دل مردان شعله‏ور مى‏سازد و ممکن است منتهى به انحراف از جاده عفت شود، آن چنان باید دقیق و سختگیر باشند که حتى از رساندن صداى خلخالى که در پاى دارند به گوش مردان بیگانه خود دارى کنند، و این گواه باریک بینى اسلام در این زمینه است.و پوشش زنان رسول الله به عنوان بهترین پوشش و نمونه است و این است که ایشان امر شدند که از پشت حجاب با مردان بصورتی که حتی صدایشان باعشوه و نرم نباشد، سخن گویند.و همه مى دانند سخن از پشت حجاب به معنای ساکن و حبس شدن در خانه نیست و آنان  مُعلمه های صحابه و زنان بودند و بلکه امر شدند به دعوت به دین الله .و اینکه روش سخن گفتن به آنان آموخته شده برای این بود که دعوتگران بسوی دین باشند نه اینکه ساکت و خانه نشین شوند! تربیت یافتگان مکتب قرآن خانم فاطمه زهرا س وزینب کبری که برای تحقق حق واصلاح جامعه تا مرز شهادت واسارت پیش رفتند بهترین الگوی عملی زن مسلمان روشنفکر متعهد می باشند.درشرایط فعلی که زنان ازجهت علمی وتخصصی درحال رشد وشکوفایی می باشندانتظار می رود برای تحقق حقوق وجایگاه شایسته خود وحفظ حریم وشخصیت مستقل خود بکوشند واین مهم میسر نمی شود مگر با حفظ کرامت انسانی ازمسیری که خالق هستی برای آن ریحانه هستی مشخص نموده است.    ان شاءالله
 والسلام علی من التبع الهدی